Corporate Governance van de NBA

Binnen en buiten de NBA worden van alle kanten vragen gesteld over het "corporate governance" model van de NBA.

-Buiten de NBA:
De Commissie Financien van de Tweede Kamer laat het woord 'governance' liefst 7 keer vallen als aandachtspunt in haar laatste overleg­ver­slag over Big Four. De Algemene Rekenkamer merkt in haar brief aan de Tweede Kamer op dat de governance van de beroepsorganisatie zelf in het rapport van de werkgroep Toekomst Accountantsberoep "het publieke belang" onbe­spro­ken blijft en daad­krachtig handelen vereist is. Eumedion spreekt in dit persbericht de wens uit dat "Accountantskan­toren zetten woorden nu hopelijk wél om in daden". De kritiek van de VEB over o.a. incestueuze relaties is ook niet mis te verstaan.

-Binnen de NBA:
Marie-Pauline Lauret, voorzitter van de werkgroep Toe­komst Accountantsberoep "het publieke belang", ex-partner bij Mazars, betwijfelt of de huidige NBA-organisatie wel in staat is om snel te kunnen handelen. Daarvoor bestaan er te veel overleggremia. Zelfs Tom Nierop, hoofredacteur van de Accountant, lijfblad van de NBA, stelt in een blog over cultuur: "Kan die cultuur duurzaam veranderen zonder verande­ring van de onderliggende struc­tuur?". Novak stelt in dit blog dat de NBA moet ver­anderen door echt ruimte te bieden aan alle gelederen. Anders geldt het motto van de laatste accountantsdag ook als adagium voor de NBA zelf "verander of verdwijn".

Quo Vadis NBA?

Met al die opmerkingen en overwegingen komen we niet verder. De oorzaak van het probleem moet worden weggenomen. Die oorzaak is naar onze mening dat er te veel tegengestelde belangen in een veel te klein NBA kippenhok zijn opgesloten.

De bulk van de NBA-leden zijn immers ac­coun­tants in business. Ook de interne- en o­ver­heids­accountants werken feitelijk ook niet voor het publiek maar voor hun eigen werkgever.

De restgroep leden werkzaam bij accountants­kantoren werkt in meerderheid bij kleinere kantoren. NBA-bestuur en secretariaat spre­ken echter vooral namens accountants­kan­toren en orienteren zich daarbij vooral bij de grotere. Dat is niet houdbaar.

De oplossing is eigenlijk heel simpel

Geef leden­groepen de zelfstan­digheid die hen toe­komt! In dit kader hebben we de 3 verplichte ledengroepen de volgende vraag voorgelegd: "Denkt u dat de belangen van uw leden beter behartigd kunnen worden met meer zelfstan­digheid van uw eigen bestuur dan, zoals nu, met een centraal NBA-bestuur?" Ver­zocht werd om een simpel ja/nee antwoord.

Deze bijna uniforme antwoorden van zowel de LOA(Openbaar Account­ants), de LIO(Interne en Overheids­accountants) als de AIB(Accoun­tants in Bussiness) schitteren door onduide­lijk­heid. Alle drie ledengroepen verwezen naar het belang van samenwerking. Samenwerken waar mogelijk is inderdaad altijd goed, al dan niet binnen de NBA. Alle drie verwezen naar de evaluatie van de NBA governance die voor 2016 op de agenda staat. De LOA attendeerde nog op de moeizame weg voor wetswijziging.

Kortom, er is nog een lange weg te gaan voor­dat ledengroepen hun eigen beleid, be­te­re re­gel­geving en minder contributie kunnen be­pa­len. Speelt hier misschien wat angst voor in­ter­ne repercussies? Of angst voor ledenenquêtes over betere regel­geving en minder contributie door meer zelf­stan­dig­heid? Hopelijk zijn er veel leden die hun be­stuur herinneren aan eerdere uitspraken van hun voorgangers die wel met verve meer zelf­standigheid claimden.

Vrijwillige ledengroepen

Over de meningen van de vrijwil­lige ledengroe­pen NOVAK, OvRAN en SRA hoeft weinig twijfel te bestaan. Het adagium van NOVAK voor NBA "verander of verdwijn" is duidelijk. Verdwijn dus tenzij NBA echt ruimte biedt aan alle gelederen. Dat is ook de mening van OvRAN.

De SRA zit tussen twee vuren en gaf, ondanks aandringen, geen antwoord op onze vraag. Ook hier is ons vermoeden angst voor interne reper­cus­sies (toezicht delegatie met name). De vol­gen­de twee citaten uit deze ledenbrief maken immers wel duidelijk waar SRA voor staat. "Voor de obsessie van een risicoloze samenleving be­ta­len we de prijs van een verstik­kende regel­druk, die leidt tot suboptimale economische en maat­schappe­lijke verhoudingen. Het remt de brood­no­di­ge crea­tiviteit." of "Vraagt de mkb-ondernemer om een accountant die steeds formeler wordt, steeds meer checklists moet invullen en steeds meer risicomijdend wordt? Of vraagt de mkb-ondernemer om een betrouwbare accountant die zorgt voor een betrouwbare financiële verslag­legging, om een toegewijd adviseur op het gebied van de boekhouding, de administratieve organi­satie, de automatisering en de fiscaliteit, en die ook inzicht heeft in de markt waarin de ondernemer functioneert?" Gegeven het NBA, lees grote kantoren, beleid, hebben precies deze argu­men­ten geleid tot de oprichting van OvRAN.

Aangenomen mag dus worden dat alle vrijwillige ledengroepen de wens naar meer zelf­standig­heid onderschrijven.

Samenvoeging WMO en SWA

Eind vorig jaar besloten de besturen van de WMO (Werkgroep Minnelijk Overleg) en SWA (Stichting Wakkere Accountant)om samen ver­der te gaan onder de naam Stichting Wakkere Accountant. Onder deze vlag blijft de SWA de strijd aan gaan tegen met name overbodige re­gel­geving voor onder andere MKB accoun­tants en accoun­tants in business. In het kader van de formele afwikkeling is besloten om de WMO op te heffen en alle huidige en toekom­stige bezit­tingen van de WMO over te dragen aan de SWA.

Nieuwe site, nieuw bestuur

In dit kader is ook de site www.wakkere­accountant.nl deels vernieuwd. Het jongste vrouwelijke lid van het WMO bestuur is toegetreden tot het SWA bestuur.

Verenigingsvrijheid in Straatsburg

Eindelijk is het dan zover. Ruim 6 jaar na de juridische start op 22 oktober 2008, kon deze definitieve klacht in Straatsburg over verboden verenigingsdwang voor accountants ingediend worden. Zonder enig argument bleef CBB maar volhouden dat verenigingsdwang toegestaan is voor publiek­rechte­lijke verenigingen. Gekozen is voor een vereenvoudigde klachtvorm.

De CBB uitspraak betekent immers dat art. 11 EVRM (verbod op verenigingsdwang) alle bete­kenis verliest. Je omzeilt het gewoon via een publiekrechtelijk jasje met een vage verwijzing naar enig publiek belang. Ook de laatste uitspraak van de Grote Kamer inzake Herrmann v. Germany met een verwijt aan een lagere Kamer eerdere jurisprudentie niet te volgen, is niet opgenomen. Datzelfde geldt voor een art. 6 EVRM klacht wegens schending van het recht op een eerlijk proces i.v.m. het optreden van CBB. Verwacht mag worden dat EHRM deze argumenten zelf ook wel kan bedenken.