Verrassende uitspraak EHRM verenigingsdwang

Zoals bekend wordt sinds enkele jaren 98% van alle klachten in Straatsburg niet-ontvankelijk verklaard. Het was dus geen echte verrassing dat ook de klacht van OvRAN tegen de Nederlandse staat op 21 April 2015 niet ontvankelijk werd verklaard. Niets verrassends dus. Opmerkelijk is wel dat de niet-ontvankelijkheid werd gemotiveerd wat vrijwel niet meer voorkomt. Die motivatie bevat wel heel opmerkelijke argumenten en mogelijk ook fouten van feitelijke aard.

Voortzetting als onrechtmatige overheidsdaad

Meest opmerkelijk argument is dat het bestuursrecht geen effectieve remedie biedt wanneer nationale wetgeving in strijd is met grondrechten en dus wetswijziging wordt beoogd. Dat is een heel nieuwe visie van EHRM. Het Nederlands bestuursrecht beoogt een relatief eenvoudige, betaalbare, efficiënte en effectieve procedure te zijn. Over de efficiency kunnen al vragen rijzen nu sinds 22-10-2008 geprocedeerd moest worden in deze casus.

Deze heel nieuwe EHRM wending is vermoedelijk ingegeven om de stroom van bestuursrechtelijke zaken bij EHRM te beperken. Deze heel nieuwe EHRM wending maakt dus voorgoed een einde aan de illusie dat via het bestuursrecht efficiënt wetswijzigingen kunnen worden bewerkstelligd. Het advies EHRM komt er in feite neer om de civiele rechtsgang te volgen, in concreto onrechtmatige overheidsdaad. Conform dat EHRM advies zal de civiele dagvaarding dan ook inderdaad binnenkort worden uitgebracht. Er moet alleen nog een klein probleem worden opgelost: de financiering.

Gewoon een administratieve fout?

Onder ro 5 wordt opgemerkt dat Nivra en NOvAA civiele acties entameerden tegen OvRAN met als gevolg dat OvRAN leden die geen lid bleven van Nivra/NOvAA zich niet langer accountant mochten noemen of wettelijke controles uitvoeren. Waar die misvatting vandaan komt is een raadsel. Het is de huidige wet die dat zo regelt.

Ernstiger is de misvatting in ro 10 en 11. Daar wordt alleen een CBB uitspraak van 15-2-2011 geciteerd met als verweerder de Minister van Financiën. Die uitspraak citeerde inderdaad de wettelijke mogelijkheid bij Nivra/NOvAA verzet aan te tekenen.

Dezelfde dag echter deed CBB nog een andere wel ontvankelijk en gegrond verklaarde uitspraak inzake inschrijving in het accountantsregister zonder lidmaatschap. Ook daar werd terugverwezen naar Nivra maar met de opmerking dat bij openbare lichamen zoals Nivra een beroep op art. 11 EVRM niet met succes kan worden gedaan. Vervolgens deed CBB op 18-8-2014 twee finale uitspraken inzake verplichte inschrijving in het register en art. 28 WTA om wettelijke controle voor OvRAN leden mogelijk te maken. Kort samengevat komen die beide CBB uitspraken er op neer dat niet mag worden getoetst aan art. 11 EVRM, dat publiekrechtelijke verenigingen niet vallen onder art. 11 EVRM en het toetsingsverbod in art. 120 Grondwet verbiedt om de innerlijke juistheid van de Wet RA te beoordelen. Deze laatste uitspraken bevatten de essentie van de klacht bij EHRM. Waarom die laatste twee uitspraken die gaan over de essentie van de zaak niet zijn besproken, is onbegrijpelijk!

Nog meer verrassingen?

De uitspraak citeert 6 uitspraken uit de juris­prudentie waaruit zou volgen dat artikel 13 EHRM geen garantie geeft om nationale wetge­ving als zodanig aan te vechten op de grond van strijdigheid met EVRM. Het is inderdaad een feit van algemene bekendheid dat lidstaten een behoorlijke "margin of interpretation" hebben. Maar die gaat niet zover dat nationale wetge­ving EVRM terzijde kan stellen. Alle 6 gevallen uit de geciteerde jurisprudentie werden dan ook ontvankelijk verklaard en inhoudelijk beoor­deeld. In drie van deze 6 gevallen werd tenmin­ste één van de klachten toegewezen. Verder roept deze uitspraak vragen op over de betekenis van “remedy” in artikel 13. Is het nu zo, in strijd met eerdere jurisprudentie, dat lidstaten niet meer zelf mogen be­palen wan­neer bestuursrecht wel of niet een "effective reme­dy" geeft? Ook rijst de vraag of deze uit­spraak het einde betekent van vaste juris­pru­dentie dat wanneer meerdere locale rechtsmid­delen beschik­baar zijn, klager er slechts èèn hoeft te volgen om ontvankelijk te zijn.

Toekomst Accountancy

Nadat OvRAN begin 2011, ruim 4 jaar geleden het eerste symposium Toekomst Accountancy aankondigde, is aandacht voor de toekomst van het beroep populair geworden. De NBA heeft met veel tam-tam van deze toekomst een werk­groep en project gemaakt voor een zeer be­perkt aantal OOB-accountants. Er is een site en periodiek verschenen onder de naam accountancy van morgen.

Voor het eerst sinds de start in 2006 van de Wakkere Accountant (SWA) worden accoun­tants weer opgeroepen om tegen de bestuurs­voor­stellen te stemmen op de komende ALV op 22 juni en zo voor de toekomst van het beroep te kiezen. Ronduit verheugend is de oprichting door Grant Thornton van een tweede label administratieve-dienstverlening. Het koor van stemmen dat een eind wil maken aan de welhaast onmogelijke spagaat waar accoun­tants in terecht zijn gekomen, groeit gelukkig.

Onze 4e bijeenkomst over de toekomst van accountants op dinsdag 2 December 2015 18.00 uur in Utrecht, belooft dan ook weer een spetterende bijeenkomst te worden. U kunt zich daarvoor nu al hier inschrijven.

Financiering van de Toekomst

Het is nodig dat het beroep structureel wijzigt. Meer creativiteit en beroepstrots en minder regels. Ondanks alle tegenwerking van de NBA denken wij nog steeds dat dit gaat lukken. Via de poli­tiek komen signalen dat het mogelijk is te ko­men tot zelfstandige leden­groepen. Zolang dat politiek blijft aanslepen, is het alternatief de rechter. De keuze voor het bestuursrecht was indertijd mede ingegeven door kostenover­we­gingen. Een civiele proce­dure onrechtmatige overheidsdaad wordt zeer kostbaar en kan oplopen tot vele tienduizenden Euro's, ondanks dat het gaat om simpele rechtsvragen. Daarom doen we een beroep op alle meedenkende collega's om onze oorlogskas te versterken door uw storting op NL61­KNAB0722980159 t.n.v. de Stichting Wakkere Accountant!