Strafrechtelijks Cassatie + Civiele Dagvaarding

Het verheugt ons te kunnen mededelen dat OvRAN eindelijk de middelen meent te hebben gevonden om een civiele dagvaarding tegen de Staat uit te kunnen brengen. Zoals bekend noopte de uitspraak van EHRM OvRAN daartoe. Daar­naast heeft OvRAN ook een strafrech­telijke cassatie procedure kunnen starten. Een van haar leden is immers ten onrechte veroor­deeld door zich accountant te noemen. Via donaties op Iban NL46ABNA0507239601 hoopt OvRAN even­tuele vervolgprocedures te financieren.

Aanvullende rechtsgronden naast EVRM

Het zal niemand verbazen dat in beide proce­du­res als belangrijkste rechtsgronden art. 11 EVRM over verenigings­dwang naar voren is gebracht naast art. 1 van het 1e Protocol over eigendomsrecht. Nieuw is de veel uitge­breidere motivatie van die rechtsgronden waar meerdere advocaten aan hebben meegewerkt. Geheel nieuw in de civiele procedure is een beroep op art. 6 van de Wet Economische Me­de­dinging (WM) over con­cur­rentiebeperking en kartelverbod. Nieuw in de strafrechtelijke pro­ce­dure is het beroep op art. 6 EVRM (eerlijk proces) en art. 359 lid 2 van het Wetboek van Strafvordering (motivatiegebrek).

Concurrentiebeperking en kartelverbod

Grotere kantoren kunnen slim gebruik maken van de netwerkdefinities in WTA en NVAK. Zo stellen zij zich vrij van veel irrelevante, vaak hinderlijke en kostbare accountancy­regel­geving. Kleinere accountants­(kantoren) kunnen dat niet. Als gevolg hebben grotere kantoren meer groeicapaciteit. Kleinere accountants(kantoren) staan daardoor onder zware commerciële en regelgevingsdruk.

Gelukkig is er art. 6 WM die extrema aan banden legt wanneer kartelvorming dreigt. Dat feitelijk sprake is van kartelvorming hoeft weinig onderbouwing. Iedereen weet dat de grotere kantoren bij NBA aan de bestuurlijke touwtjes trekken en de regelgeving graag zo maken dat hun eigen belang vooral niet wordt geschaad. Als dat via hun bestuurlijke macht niet lukt, sturen ze zoveel medewerkers naar de ledenvergadering als nodig, desnoods tijdens de vergadering in witte busjes.

Juridisch is echter vooral van belang de marktdefinitie, marktomvang en afgestemde gedragingen. Wat betreft de marktdefinitie heeft het Hof van Justitie publiekrechtelijke vereni­gingen al eerder afgedaan als gewone ondernemers­verenigingen. In casu bij de NOvA voor advocaten. Uit het voorgaande volgt op zich al dat de NBA 100% monopolist is die mededinging op de Nederlandse accountancy markt verhindert, beperkt of vervalst.

Los daarvan zijn er normen die bepalen dat dat “volgens vaste rechtspraak zeer grote marktaandelen – 50% of meer- op zich­zelf vol­doende bewijs vormt voor het bestaan van een machtspositie op de markt”. Voor de markt­omvang wordt gebruikelijk de Herfindahl-index gehanteerd. Uit een recente publicatie van Full Finance blijkt dat de Big Four een markt­aan­deel hadden van 66% op de totaalomzet van de 30 grootste Nederlandse kantoren. Vertaald naar de Herfindahl-index betekent dat 0,662+0,342=0,551. De omzet van kleinere kantoren heeft nauwelijks invloed op dit resultaat. Zo is sluitend bewijs geleverd dat mededinging op de Nederlandse accountancy markt wordt verhinderd, beperkt of vervalst.

Regelgeving dient geen algemeen belang

Met zes concrete voorbeelden wordt aange­toond dat veel NBA regelgeving ook op commer­cieel voordeel voor de grootste kantoren is gericht. Voorbeelden daarvan zijn de vrijstelling voor grotere kantoren van alle regelgeving via afzonderlijke entiteiten en de stageverplichting bij alleen grotere kantoren. Dit terwijl de wettelijke controle slechts een fractie van alle accountantswerkzaamheden uitmaakt.

Op andere punten is de regelgeving doorge­slagen, onduidelijk, tegenstrijdig en onnodig kostbaar. Voorbeelden daarvan zijn de onduide­lijke veel te ruime definities van de begrip­pen “assurance” en “aan assurance verwant. Deze begrippen komen er uiteindelijk op neer dat bij vrijwel ieder onderzoek of conclusie van een accountant dat zekerheid aan derden verschaft, de hele rimram van NVAK, ViO en NVKS verplicht wordt gesteld. Ook voor accountants in business en hun werkgever. Dat leidt bij kleinere accountants(kantoren) tot vaak onaanvaardbare resultaten. Het is niet voor niets dat grote kantoren diensten als belasting- en juridisch advies, corporate finance, HR, ICT, forensic accounting etc. in afzonderlijke entiteiten structureren.

Voor kleinere accountants(kantoren)doen de vaak onuitvoerbare onafhankelijkheidseisen en de wijze van toetsen nog een schepje boven op dit alles. Het is maar goed dat de meeste collega's zich zelden verdiepen in alle mogelijke praktische gevolgen van de NBA regelgeving. Het zou hen alleen tot wanhoop drijven.

Aangescherpte civiele vordering

Deze wanhoop heeft ook OvRAN er toe gebracht haar civiele vordering aan te scherpen. Politiek hebben zowel de SWA als OvRAN zich altijd gericht op volledig zelfstandige ledengroepen. Nu is de vordering om in art. 2 lid 3 van de WAB niet alleen buitenlandse accountants vrij te stel­len van het lidmaatschap NBA maar voor ieder­een die dat wil. Inschrijving in het register zon­der lidmaatschap van een publiek- of privaat­rech­telijke beroepsorganisatie voor accountants heeft wel als gevolg dat alle IFAC regels van toepassing blijven. Zo kan iedereen zich onttrekken aan regelgeving die andere belangen dient dan het algemeen belang. Uw dienstverle­ning kan daardoor aanzienlijk verbeteren met minder kosten en ballast. Maar niemand kan zich onttrekken aan regelgeving die door vrijwel alle accountants in de wereld wordt ondersteund.

Toekomst Accountancy

Het is nu ruim 5 jaar geleden dat OvRAN het eer­ste symposium Toekomst Accountancy aankon­digde. Sindsdien is aandacht voor de toekomst van het beroep steeds populairder geworden.

De 5e bijeenkomst op woensdag 14 December 2016 vanaf 18.00 uur in Utrecht zal onder meer gaan over de praktische gevolgen van de civiele vordering. Die zijn groots en veelbelovend. Samen met de andere thema's en sprekers belooft weer spetterende en leerzame dis­cus­sies. U kunt zich daarvoor nu al hier inschrijven.